Aragti Cidhiidhyoon!.

 





Dhaqammada Fooqal caqliga ah ee dadkeena Soomaaliyeed ku caanbaxeen waxaa ka mid;Qof soomaaliyeed oo ku biiray baarlamaanka Canada oo loo mashxarado,ama mid ciyaartooy ah oo calanka Ingiriiska ku ciyaara oo loo beyraqo.Marka sidaasi layeelayo waa la ogyahay oo kaa Canada xildhibaanka kanoqday waa ku daayay,rajada laga qabo in asaga ama ubadkiisa ay dib usoomaaliyoobaana waa ay yartahay,kan ingiriiska uciyaarayana waa lamid oo marnaba lama filayo inuu magaca soomaaliya kutartami doono.

Waa Maxay Gabay?

Gabaygu waa tixo meerisyo ah oo maansada Soomaaliyeed qayb weyn ku leh.Isla gaadhka qoraalkan gaaban waxaan isku dayayaa inaan idiin sawiro siyaabaha gabaygu u dhismo.
Annigoo garabka saaraya laba hab oo kala ah:
 1) Habka Qaafiyadda iyo 2) Habka Miisaanka Maansada:
1) Habka Qaafiyadda: Habkan waa hab qof waliba oo gabyi kara niyadiisa ku dhex xafidan. Maanso kasta ood magacawdo (ha ahaato: geeraar, jiifto, guurow, gabay, iwm) habkan ayey ku aroortaa.Habkan waxaa fure u ah “Xaraf-Raaca,” kaas oo hal xaraf maanasada lagu dhiso, qaafiyadna looga dhigo

.Qaafiyada gabayga badanaa labo goor iyo in kabadanba waa lagu arki karaa. Tusaale kooban oon tixo kala soo baxnay abwaano kala duwan tiriyeen:

Mire, Hurre iyo Gabadh Godban!.

Waxaan jeclaysanay inaan Akhristayaasha sharafta leh ee kutaxan boggani,lawadaagno mid ka mid ah sheekooyinka murtida iyo suugaanta miidhan ah ee uu qoray Qoraaga weyn ee Cawaale Xuseen.Sheekadan oo markii hore kusoo baxday bogga suugaanta iyo taariikhda soomaalida  ku xeel dheeraaday ee doollo.com.Haddaba,waatan sheekadii eeHalkan kaga bogo :

Soomaalidu shisheeyaha gurmad ka doonan ogaa; oo haddana ka guban ogaa!

      Ugu yaraan maalinkii mar ama labba ayaad maqli beel,siyaasiyiin ama hay’ado Soomaaliyeed oo leh”Beesha Caalamka waxaan ugu baaqaynaa”,taasoo ka dhigan inay ka dalbanayaan faro galin ku qotanta Gar-gaar :Aadami ,siyaasadeed amaba amni.Haddana islamaalinkaasi si la mid ah amaba kabadan ayay dhegahaada ugu soo dhacayaan dhawaaqyo ka imaanaya;Isla iyagii ama kuwo lamid ah  oo ka cabanaya beesha caalamka.

Taariikhda Dr Axmed Maxamuud Ibraahim oo kooban.

Dr Axmed Maxamuud Ibraahim ,waxuu ku dhashay Degmada Feer - feer ee gudaha deegaanka Soomaalida Ethiopia, Hillaadii 60dameedyadi.i waxuuna kusoo barbaaray Agagaarkeeda , waxaa Qur'aanka soo baray Macalim cabdulaahi xaaji saalax.Kadib markii uu Qur'aanka dhameeyay ayuu uwareegay dhanka degmada Qallaafe ee isla dhulka ismaamulka Soomaalida Ethiopia.isagoo in muddo ah lanoolaa Adeerkiis Cabdulaahi Ibraahim(Uraag) oo kamid ahaay Ganacsatada magaalada Qallaafe.kadibna waxuu usafray xa[1]ggaa iyo Soomaaliya gaar ahaana Magaallada Muqdisho oo uu waxbarashadiisii ilaa heerka Jaamacadeed kuqaatay. waxuuna ka baxay Jaamacadii ummada Soomaaliyeed qeybteeda culuumta beeraha oo uu markii dambena bare ka noqday.

Tacsi Tiiraanyo leh!

Ma dhinte waa Ilaahay.

Waxaan halkaan tacsi tiiraanyo leh uga diraynaa dhammaanba qoyskii,qaraabadii iyo asxaabtii uu ka geeriyooday ,Rabbi naxariistii janno ha ku arzaaqee Sheekh Axmed Dhaqane Cali Mataan ,oo maanta ku geeriyooday tuulada Abaaleey.

Dantiis mooge maro duug ah horteed buu dhamaadaa!

Waa maah-maah soomaaliyeed oo gundhigeedu yahay in qofka aan wanaagiisa waxa uu kujiro aqoonin uusan sii ajal dheerayn.
dhab oo aduunka intaad dul joogtid ,waxaa kusoo marayo marxalado iyo mowjado nololeed oo maankaada wareeriya,maskaxduna kuu muujiso inay muhiim tahay ka falcelintooda.Laakiin,marka aad miyir qab,ukuur gal iyo aragti dheeri ku fiirisid ,waxaa lagayaabaa inay kuusoo baxdo inay haboontahay inaad ka aamustid ama ka gaabsatid.

Xorriyadu Xad ma leedahay?

Hordhac:Waxaa igu maqaalo ah in;nin oday ah  oo xanuun sanayay ay wiilashiisii dhakhtar ugeeyeen,kadibna uu dhakhtarkii sharoobo daawo ahaan ugusoo qoray,isagoo wiilasha usharxay qaabka uu odaygu sharoobada ucabayo.

Micnaha Erayada Guryo-noqosho iyo Diirsasho.

In badan waxaan aragnaa dadka qaarkii lagana yaababa in ay yihiin kuwa kashaqeeya War-baahinta iyo Hay'adaha dowliga ah oo aadeegsanaya Erayga Guryo-noqosho,Iyagoo doonaya inay cabbiraan macno ah"Soo laabasho".

Macalim Magaal iyo Arday miyi.(Sheeko Murtiyeed).

Waxaa hadda ka hor jirtay in bare/macalim magaallo joog ah,waxoogaay saboolnimo dhanka xirfadiisa ahna haysatay ,uu maadada Xisaabta udhigi jiray arday kala jaad-jaad ah.

Laxdaanba moogahay!(sheeko gibin ah)

Laxdaanba moogahay!(sheeko gibin ah)

Waxaa la sheegay in ;eegga ka hor koox rag ah oo baadigoob ugu jiray neef ido' ah oo ka ambaday ,ay kasoo dul dhaceen nin meel cidlo ah joogo.

Qoristii Far-soomaaliga mise Af-soomaaliga?

Qoristii Farsoomaaliga mise Afsoomaaliga?

Waxaad moodaa in dad badan oo naga mid ahi ay isku khaldayaan labaddan eray , waxaadna in badan maqlaysaa Qoristii Afsoomaaliga!

Ha qaboobee Qaboweyn ku rida! (Sheeko gibin ah)

Ha qaboobee Qaboweyn ku rida! (Sheeko gibin ah)

Waqti ka mid ah Waagii ay soomaalidu miyi jooga ahayd baa ‪#‎3rag‬ ahi hammi guur ka kala galay ‪#‎3gabdhood‬ oo geel horweyn ah la joogay.
Markii lakala calaamadaystay ee ninwalba cadaystay mida uu calmaday in muddo ahna la haasaawayay lana heshiiyay bay habeenkii dambe raggii go'aan ku gaadheen bal inay hablahani garaadkooda iyo waxgalnimadooda kala gartaan una kuurgalaan.

Kolbo waa la heshiiniye wax ha la isula haro!.

     Xili haatan mudo dheer laga joogo ayaa waxay xurgufi dhex martay labo beelood oo wada deganaay deegaan ka mid ah dhulka ay Soomaalidu degto.Maalin maal maha kamid ah ayaa dagaal qadhaadhi waxa uu dhex maray labbadii beelood,waxaana dhacday in mid kamid meeshii looga awood roonaaday(la jebshay).

Antatar iyo Aabihiiba meesha ayay ooleen!

Waxaa igu maqaalo ah in;hadda ka hor uu dagaal ba'an dhex maray labo beelood oo soomaaliyeed.Dagaalkaasoo uu dhiig badan ku daatay ayaa ugu dambayntii midkood loogu awood sheegtay ,raggii u dagaalamayayna baqo dhabarka jeediyeen.

Soodaanta ma innagaa keenay(Sheeko Gaaban)

      Waxaa la sheegay in ;beri samaadkii markii uu shaqaynayay golihii murtida iyo madadaalda ee soomaaliya ay jiri jireen wax loogu yeedhay'Bandhig faneedyo"oo kolba gobol lagu qaban jiray,ayna kasoo qeyb gali jireen Hal-abuuro iyo heesaayaal dal iyo dibadba kala kalayimid.

 Magaalada hargaysa waxay ka mid ahayd meelaha sida aadka ahi loogu qaban jiray bandhigyada ceeynkaasi ah.waxaanu xeerku ahaa in ;fanaaniinta marka ay masraxa soo istaagaan ee bulshada mashxarad lawadaagaan in dumarku tarabuunka soo koraan oo waxii sil-silado dahab ah ee ay qabaan ay qoorta usudhaan heesaayada,kadibna markay xafladu dhamato fanaaniintu waxii hadiyad ahaa ee lasiiyay ay dib usoo celiyaan oo haweenkii lahaay loo kala qeybiyo.

    Haddaba,ayadoo uu dhaqanku sidaas yahay baa waxaa dhacday in fanaaaniin reed soodaan ah ay Hargaysa yimaadeen,kadibna bandhig-faneed ka dhigeen.

sidii caadadu ahayd bay haweenkii wax alla waxii dahab iyo lacag ah ee ay haaban kareen fanaaniintii huwiyeen,Hayeeshee soodaantu lama socon dhaqanka caynkaas ah oo waxay arki jiraan hadiyad aan la iskala noqonin,sidaasi daraadeed bay la tageen waxii hadiyad ahaa ee lasiiyay oo dhan.

    Markuu dadkii soo miyirsaday ee taabacadii iyo bur-burkii damaashadka ka baxay,bay haweenkii isasoo tubeen afaafka hore ee xafiiskii howsha qaban qaabiyay iygoo weydiistay in dahabkoodii dib loogusoo celiyo.

    Hayeeshee,waxay lakulmeen howl ka bedelan sidii hore,waxaana loo sheegay in fanaaniintii reer soodaan dalkoodii ku laabteen ,waxii hadiyad ah ee lasiiyayna hore usii qaateen,balse haweenkii taasi waa ka daadagi weysay,waxayna dalbadeen in waxoodii loosoo celiyo.

   Markii ay qir iyo qir taagantahay baa nin oday ah oo gudigii qaban qaabada ka mid ah haweeenkii la hadlay waxuuna ku yidhi"Dee Soodaanta ma innagaa keenay",odhaahdaas oo sheeko reeb noqotay.

    

Dhammaan akhristayaasha sharafta leh ee boggan soo booqda waxaan ogaysiinaynaa inay howl dib uhabayn ahi kusoco ,sidasi daraadeed ay noo dul qaataan inta howshu socoto. mahadsanidiin.